A confession of Colour - Kleur bekennen (2021 - )
De portretten zwart-wit afgedrukt op organisch katoen en meestal door de maker zelf geverfd met hun verfproces.
Anke Van Asbroeck, Re.Color. Techniek: appelschillen
Hannes Hulstaert, Post Carbon Lab. Techniek: Photosynthetic CoatingTM
Maria Boto, Ecology of Colour. Techniek: microalgen
Angela Pisani. Techniek: Kurkuma en granaatappel schil
Tjeerd Veenhoven, TulipPigments. Techniek: organische tulpenbladen, gedroogd en vermalen.
Hans Jackmaert, True Colours. Techniek: wede
Heleen Sintobin, Ecology of Colour. Techniek: melanine
Anne-Marie Sust, Why Colours Matter Techniek: microalgen
Ilse Kremer, Fabulous Fungi. Techniek: mycelium
Laurence De Craene. Techniek: meekrap
Waar gaat je project over?
Vandaag worden de meeste kleren synthetisch geverfd. Morgen worden onze kleren misschien geverfd met algen en appels, met bacteriën en schimmels, met planten van vroeger en processen van de toekomst. Met financiële steun van de Europese Unie gingen journaliste Sarah Vandoorne en fotografe Sarah Van Looy op pad om changemakers, ontwerpers en onderzoekers te interviewen die vervuiling door textielverven even ernstig nemen als zijzelf. Ze reisden naar Haspengouw, Groningen en Londen om grondstoffen te vinden en de makers te ontmoeten, maar bezochten ook tuinen vol natuurlijke kleurstoffen om de hoek en deden zelfs inspiratie aan hun eigen aanrecht op.
Welke materialen en processen worden gebruikt en waarom?
De expo bestaat uit foto’s, digitaal afgedrukt op biologisch katoen of met een inkjet printer op papier. De portretten zijn in zwart-wit afgedrukt en meestal door de maker zelf geverfd met het verfproces dat hij gebruikt of heeft uitgevonden. Op die manier laten we zien op hoeveel manieren stof kan worden geverfd. Elk proces creëert een andere kleur. Wij hebben gekozen voor 100% biologisch katoen omdat dit duurzamer is en omdat katoen kleuren goed weergeeft.
Hoe draagt het bij tot een betere wereld?
Het verven van stof is, samen met de afwerking, het meest vervuilende proces in de textielketen (Quantis, 2018). Met dit project willen we laten zien dat er duurzamere manieren zijn om kleding te verven, zonder chemicaliën of zware metalen. Vervagende, ongelijke kleuren maken kleding uniek, net zo uniek als ieder van de makers.
Hans Jackmaert trekt volop de kaart van plantaardig verven. Hans noemt zichzelf geen kunstenaar, benadrukt hij, maar een sociaal-artistiek werker. ‘Mensen zijn chemische kleuren gewend, ze herkennen natuurlijke kleuren niet meer. Door opnieuw dit verhaal te vertellen, creëren we opnieuw herkenning.’
Tjeerd Veenhoven vermaalt gedroogde tulpen tot pigment. Gek genoeg blijkt het mooiste onderdeel van de bloem, de tulpenkop, geen economische waarde te hebben. Daarmee gaat hij aan de slag.
Chemie is nooit veraf in gesprekken over textielverf. Angela Pisani schoolt zich hierover continu bij, experimenteert tussen de kookpotten en draagt haar kennis uit in wetenschapsworkshops.
Het zonlicht valt binnen in het atelier van Sophie Morille in Nantes. Zij specialiseert in ecoprinting.
Duitse ontwerper Anne-Marie Sust ziet de drager van kledij als kunstenaar. Enkel jij kiest op welke manier en hoe snel je kledij verkleurt. Je kan een stuk enkel dragen als het donker is, of juist de zon laten zien. Anne-Marie houdt een flesje pigment in haar handen. Dat maakt ze op basis van microalgen in samenwerking met de universiteit van Keulen.
lse Kremer experimenteert met mycelium voor haar project Fabulous Fungi. Schimmeldraden, dus, al zitten in de pigmenten die ze daaruit extraheert geen levende schimmels meer.
De cirkel lijkt rond: met algen kan je afvalwater zuiveren, waarna je opnieuw pigmenten uit de algenbiomassa haalt. Dat doen Maria Boto en Heleen Sintobin van Ecology of Colour.
Structurele kleuren kunnen alle kleuren van de regenboog aannemen, afhankelijk van het licht en vanuit welk standpunt je de kleuren bewondert. Ze ontstaan op basis van melanine, een pigment in de huid die onze huidskleur of haarkleur bepaalt. Dat maken Maria Boto en Heleen Sintobin van Ecology of Colour na in petrischaaltjes.
Laurence De Craene experimenteert op een zintuigelijke manier. Halftijds werkt ze in het Industriemuseum, maar het liefst van al creëert ze organisch, zonder opdracht, zonder broodheer, zonder afgelijnd doel.
De oprichters van Post Carbon Lab zoeken hun grondstoffen in Londen zelf. Algen oogsten ze bijvoorbeeld uit de lokale waterlopen.
Dunschiller in de aanslag: Anke Van Asbroeck haalt kleurstoffen uit appels uit een proefcentrum in Haspengouw. Daarmee redt ze de vruchten, want de appels mogen wettelijk gezien niet op de markt komen.
In een labo aan de Gentse Voorhaven experimenteert Angela Pisani met plantaardige pigmenten, vaak gewoon bloemen. Mopjes over kleurrijke spaghetti blijven niet uit.
Wol gekleurd met meekrap
Kleuren test Laurence De Craene uit op woldraden, die vervolgens drogen aan de mast. Haar atelier staat vol herbruikbare potten met ingrediënten voor de verfbaden die ze prepareert. ‘Af en toe probeer ik op te ruimen, maar het lukt me nooit. Dan zie ik iets en ben ik weer vertrokken.’
Het blauwe portret van Hans Jackmaert, die al zijn pigmenten jaar en dag bewaart, kleurt hij in met de allereerste wede uit zijn tuin. In zijn keuken gaat hij aan de slag, eerst met woldraden, vervolgens met een eerste versie van het katoenen portret.
This series was made possible with the financial support of the European Union. Its contents are the sole responsibility of the author and do not necessarily reflect the views of the European Union.
Publications
Marie-Claire: De expo ‘Kleur Bekennen’ toont hoe we het textiel van de toekomst kleuren
De Standaard: De wildververs
Knack: Kleur bekennen: kan textielverf duurzamer?
Mo Magazine: Zo kleuren we de kleren van de toekomst
Apache: Belgische onderzoekers verduurzamen textielverf met eeuwenoude techniek